Cai thuốc lá hiện tại không có loại thuốc nào điều trị hết hoàn toàn mà phụ thuộc vào 50% ý chí người cai và người cai phải được tư vấn rõ ràng, bệnh nhận phải trải qua những tình trạng nào, những giai đoạn nào?
Hiện nay, các thông tin trên trang mạng xã hội đã ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý của người tiêu dùng về việc mua sắm hàng hóa, trang thiết bị, các loại thuốc trị bệnh. Trong đó có rất nhiều sản phẩm liên quan đến việc cai thuốc lá như: nước súc miệng, kẹo ngậm, lọ xịt, … và nội dung quảng cáo cho thấy sẽ trị dứt điểm, nhanh chóng. Chúng tôi đã mời Bs.CKII. Huỳnh Thị Chiêu Oanh – Trưởng khoa Hô Hấp – Bệnh viện Nhân dân 115 trả lời về các vấn đề liên quan đến việc cai thuốc lá.
Bs.CKII. Huỳnh Thị Chiêu Oanh – Trưởng khoa Hô Hấp – Bệnh viện Nhân dân 115
Thưa bác sĩ 1. Thưa bác sĩ, Vừa qua có một số trang trên facebook có rao bán 1 số loại cai thuốc lá của người lớn, loại thuốc này có thể cai trong vòng 5-7 ngày, xin hỏi bác sĩ có loại thuốc nào cai thuốc lá nhanh như vậy không? Bs.CKII. Huỳnh Thị Chiêu Oanh: Thuốc lá gây nghiện là do chất nicotin, khi bỏ thuốc thì chất nicotin trong người mình sẽ giảm xuống gây ra triệu chứng nghiện, có một số loại thuốc sử dụng nồng độ nicotin thấp để người bệnh dùng duy trì nồng độ ổn định trong máu và từ từ sẽ bỏ. Có một số thuốc hiện đang được bán trên thị trường nhưng chỉ nhằm hỗ trợ cho người bệnh chứ không phải giúp cai nghiện hoàn toàn thuốc lá được. Hiện tại trên thị trường có 7 loại thuốc giúp cho người bệnh cai thuốc lá, tất cả điều có chứa 1 hàm lượng nicotin nhất định và khi người bệnh sử dụng hàm lượng nicotin này sẽ duy trì trong vòng 24 giờ, có 1 số loại thuốc là nicotin dán ngoài da, hít,.. trong nhà thuốc các loại này có thể bán tự do, 1 số thuốc khác bắt buộc phải kê đơn, khi đó người bệnh đi khám, đi tư vấn thì bác sĩ phải kê đơn vì thuốc đó có tác dụng mạnh hơn những chất dán. Hiện tại tôi không biết những loại thuốc trôi nổi gồm những loại thuốc gì, chỉ có những loại thuốc mà tôi biết, được khuyến cáo dùng cho những bệnh nhân có trong danh mục thuốc cai nghiện và đối với những người sử dụng thuốc hàng trôi nổi thì tôi không đảm bảo được chất lượng và tác hại của nó gây ra. 2. Người nghiện nên chọn cách cai thuốc là đột ngột thay vì cai từ từ. Vậy nên chọn cách nào? Bs.CKII. Huỳnh Thị Chiêu Oanh: Theo kinh nghiệm của tôi và theo tập huấn cai nghiện thuốc thì tôi khuyên nên cai ngay lập tức chứ không phải giảm từng điếu một. Khi bệnh nhân phải qua giai đoạn cai thuốc lá phải trải qua nhiều triệu chứng, nên bệnh nhân cai thuốc lá ngay từ đầu thì thời gian cai sẽ ngắn hơn những bệnh nhân kéo dài, những bệnh nhân cai kéo dài sẽ phải chịu khổ nhiều hơn. 3. Người nghiện thuốc lá phải trải qua những giai đoạn cai nào? Bs.CKII. Huỳnh Thị Chiêu Oanh: Đa số những người cai thuốc lá phải trải qua hội chứng cai thuốc lá, hội chứng này gây ảnh hưởng đến tâm thần kinh, thể xác. Tác dụng này chủ yếu do chất nicotin của thuốc lá gây ra tạo nên sự hưng phấn cho bệnh nhân, ham muốn hoạt động, tăng cường sức hoạt động của bệnh nhân. Khi thiếu nicotin người bệnh sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi, thèm ăn gây tăng cân trong vài tuần đầu, lo lắng, bứt rứt. Tùy theo mỗi người bệnh sẽ có mỗi trạng thái khác nhau nhưng đa số tập trung rơi vào trạng thái bứt rứt, lo lắng do thiếu nicotin. Người hút thuốc lá lúc đầu có thể là thử hoặc có 1 chuyện gì buồn, nghe người khác nói thuốc lá giúp tinh thần hưng phấn, sảng khoái hơn thì hút. Lúc đầu hút thì lượng nicotin trong máu thấp, nồng độ kích thích trong cơ thể thấp làm cho bệnh nhân sảng khoái, khỏe hơn nên bệnh nhân nghĩ rằng thuốc lá giúp cho mình khỏe lên và hút càng ngày càng nhiều, nên nộng độ nicotin trong cơ thể sẽ tích tụ nhiều hơn đẫn đến ngưỡng hút của bệnh nhân sẽ cao hơn, càng ngày lượng nicotin trong cơ thể càng nhiều và bệnh nhân càng ngày càng nghiện và trở thành thói quen không bỏ được. Hình: Nguồn Internet
4. Lời khuyên của bác sĩ dành cho vấn đề cai thuốc lá? Bs.CKII. Huỳnh Thị Chiêu Oanh: Cai thuốc lá hiện tại không có loại thuốc nào điều trị hết hoàn toàn mà phụ thuộc vào 50% ý chí người cai và người cai phải được tư vấn rõ ràng, bệnh nhận phải trải qua những tình trạng nào, những giai đoạn nào? Để người bệnh có thế khắc phục, ví dụ: trong thời gian cai thuốc lá có các thống kê, nghiên cứu trong vòng 30 phút đến 4 giờ đầu tiên cai thuốc lá thì lượng nicotin giảm đi và bệnh nhân cảm thấy muốn hút 1 điếu nữa. Cai thuốc lá sau 10 giờ bệnh nhân sẽ thấy bồn chồn, bứt rứt khó chịu và phải tìm cách nào đó khỏa lấp đi (nhai kẹo hoặc làm 1 cái gì đó để quên đi cảm giác bứt rứt lo lắng đó) khoảng 24 giờ sau lượng nicotin thiếu hụt kích thích não bộ tạo ra cảm giác thèm ăn lúc đó người bệnh không còn muốn nhai kẹo mà thèm ăn để khỏa lấp cơn thèm, một vài ngày sau bệnh nhân tiếp tục thèm ăn làm tăng cân. Qua ngày thứ 2 bệnh nhân cảm thấy nhứt đầu kinh khủng, có thể nhứt nửa bên hoặc nhứt cả đầu lúc đó bệnh nhân tìm đến thuốc giảm đau. Đến ngày thứ 3 khi những triệu chứng cai bắt đầu giảm dần từ từ, từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 5, nếu qua được ngày thứ 5 ổn thỏa thì bệnh nhân đã qua được mốc nguy hiểm đe dọa hút lại. Khi đó bệnh nhân tiếp tục kiên trì cai nếu không bị bạn bè rủ hút hay có chuyện buồn thì rất dễ bị nghiện lại. Trong 5 tuần có thể cai được thuốc lá nhưng không thể nào hoàn toàn được hết tùy thuộc vào ý chí của bệnh nhân. Người cai thuốc lá nên đến phòng tư vấn cai thuốc lá, sẽ có hồ sơ theo dõi khi đó trung tâm sẽ tư vấn cụ thể. Bệnh nhân không nên tin vào các trang quảng cáo trên mạng xã hội các loại thuốc cai thuốc lá người ta đăng rất là nhiều. Tuy nhiên các chứng cứ để xác định các loại thuốc này cai thuốc là triệt để cho người bệnh thì chưa có nên chúng ta không nên vào trang xã hội để mua. Cảm ơn bác sĩ.