Người bệnh cần lưu ý gì trước khi nội soi đại tràng?

Nội soi đại tràng là một phương pháp chuẩn để chẩn đoán bệnh lý đại trực tràng. Đây là phương pháp khảo sát trực tiếp đại trực tràng bằng cách sử dụng một ống soi mềm được đưa vào đại tràng từ hậu môn lên tới manh tràng và đoạn cuối hồi tràng. Nhờ quan sát hình ảnh trên máy soi, bác sĩ có thể thấy được các bất thường đang xảy ra bên trong lòng đại tràng, từ đó có được chẩn đoán và phương pháp điều trị thích hợp. 


Tuy nhiên độ chính xác, an toàn, hiệu quả của nội soi đại tràng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Một trong những yếu tố quan trọng nhất là quá trình chuẩn bị người bệnh, làm sạch đại tràng. Chuẩn bị người bệnh không tốt, còn nhiều phân trong lòng đại tràng sẽ dẫn tới hậu quả bỏ sót tổn thương, dễ gặp tai biến và gây đau cho người bệnh. Chuẩn bị đại tràng sạch là khi người bệnh đi tiêu ra nước trong.

Hiệu quả làm sạch được đánh giá bằng thang điểm Boston, đây là một thang điểm đánh giá mức độ làm sạch đại tràng được áp dụng rộng rãi trên thế giới. Thang điểm Boston đánh giá vào thì rút máy ra sau khi bác sĩ nội soi đã rửa, hút, làm sạch. 

Có 3 vùng đại tràng được quan sát: Đại tràng phải - Đại tràng ngang - Đại tràng trái. Mỗi vùng của đại tràng đều được cho điểm từ 0 đến 3 với tổng điểm của thang điểm Boston từ 0 đến 9.

Điểm Boston chi tiết:
0 điểm = đại tràng được chuẩn bị rất kém, không thể quan sát được niêm mạc do còn nhiều phân rắn không thể rửa hoặc hút được.
1 điểm = Chỉ một phần đại tràng có thể quan sát được, các phần khác không thể quan sát được do bám dính nhiều phân hoặc dịch đục. 
2 điểm = Còn lại các vệt phân, lượng nhỏ phân bám vào niêm mạc hoặc dịch trong đại tràng đục nhưng vẫn quan sát được niêm mạc.
3 điểm = Có thể quan sát toàn bộ niêm mạc đại tràng dễ dàng, còn ít dịch trong, không có sự bám dính của các vệt phân hay dịch đục trên niêm mạc đại tràng.
Dưới đây là một số lưu ý cần biết đối với người bệnh cũng như người nhà người bệnh khi chuẩn bị cho việc nội soi đại tràng:

1. Đặt lịch hẹn ngày giờ làm nội soi (người bệnh có thể chọn phương pháp nội soi tỉnh hoặc nội soi gây mê). Khi đã có lịch hẹn người bệnh sẽ được nhân viên y tế phát tờ hướng dẫn chuẩn bị, nên đọc kỹ và thực hiện đúng theo hướng dẫn.
2. Trước ngày làm nội soi: Người bệnh nên ăn nhẹ, tránh thức ăn có nhiều chất xơ, thức ăn nhiều chất béo, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây có nhiều hạt như: dưa hấu, thanh long, ổi…
3. Ngày nội soi: Người bệnh nhịn ăn hoàn toàn, chỉ uống thuốc, nước theo hướng dẫn của nhân viên y tế. 
4. Những loại nước có thể uống thêm là nước trong, không có màu như: nước dừa, nước đường, nước hầm xương…Tránh nước uống có màu.
5. Riêng với thủ thuật nội soi gây mê người bệnh cần ngưng uống nước hai giờ trước khi tiến hành nội soi.
6. Với người bệnh có hút thuốc lá thì phải ngưng thuốc lá ít nhất 5 ngày trước nội soi. 
7. Người bệnh cần thông báo với bác sĩ về bệnh lý nội khoa đang điều trị, toa thuốc đang dùng đặc biệt là thuốc kháng đông, kháng kết tập tiểu cầu.
8. Một số vấn đề có thể xảy ra khi uống thuốc làm sạch đại tràng: người bệnh sẽ đi cầu phân lỏng nhiều lần, nếu có bệnh trĩ sẵn thì triệu chứng của bệnh trĩ có thể sẽ gây khó chịu. Người bệnh cũng có thể bị ói hoặc chóng mặt khi uống thuốc. Người bệnh cần báo bác sĩ nếu các triệu chứng này gây khó chịu nhiều.